Rozdział 5 Podczas lotu: wszystko o instrumentach, klawiaturze i menu
Poniżej znajdziesz opis głównych systemów, które pozwalają sterować programem i pilotować
samolot. Zakładamy, że masz pewne podstawowe pojęcie o lataniu albo masz już
może doświadczenie z innymi symulatorami. Jeśli jesteś zupełnie początkującym
pilotem, samouczki w rozdziale 7, Samouczki są lepszym źródłem nauki latania we
FlightGear.
W katalogu instalacyjnym znajdziesz ulotkę do wydrukowania, z głównymi skrótami
klawiaturowymi:
FlightGear/Docs/FGShortRef.pdf
Dodatkowo, menu Pomoc w symulatorze zawiera opis najważniejszych skrótów
klawiaturowych.
5.1 Uruchomienie silnika
Przed rozpoczęciem lotu, w zależności od typu samolotu, może być konieczne uruchomienie
silnika/ów. Poniższe instrukcje są ogólne, dlatego zapoznaj się z pomocą lub samouczkami
dotyczącymi samolotu (menu Pomoc), aby uzyskać bardziej szczegółowe instrukcje.
Po uruchomieniu silnika sprawdź, czy hamulce postojowe są zaciągnięte. Jeśli tak, naciśnij
klawisz B, aby je zwolnić.
5.1.1 Samoloty tłokowe
W samolotach z silnikiem tłokowym, iskrowniki są sterowane za pomocą klawiszy
{
oraz }. W większości samolotów rozrusznik włącza się za pomocą klawisza s.
W samolotach wielosilnikowych możesz wybrać silniki, którymi chcesz sterować.
Użyj klawisza ~, aby wybrać wszystkie silniki naraz. Większość iskrowników ma 4
pozycje: OFF, LEFT, RIGHT i BOTH. Aby więc uruchomić wybrany silnik, naciśnij
trzykrotnie klawisz } (aby przestawić iskrowniki na BOTH), a następnie przytrzymaj
s
.
Należy pamiętać, że procedura uruchamiania myśliwców z czasów II wojny światowej,
jest często bardziej złożona. Szczegółowe informacje można znaleźć w pomocy danego
samolotu.
5.1.2 Samoloty turbośmigłowe
Uruchamianie silnika turbośmigłowego, zwykle wymaga po prostu przestawienia
dźwigni mieszanki (Condition Lever) z pozycji OFF na Idle, za pomocą klawisza
m
.
5.1.3 Samoloty odrzutowe
Uruchomienie odrzutowca jest zwykle dość skomplikowane i różni się znacznie w zależności
od modelu.
Ustaw dźwignię Cutoff na pozycję ON.
Włącz rozrusznik.
Gdy obroty turbiny N1 osiągną około 5 %, dźwignię cutoff przestaw z powrotem
na pozycję OFF.
Gdy silnik osiągnie obroty robocze, wyłącz rozrusznik.
5.2 Sterowanie klawiaturą
Chociaż najlepszym sposobem na czerpanie przyjemności z FlightGeara jest używanie
joysticka/wolanta i pedałów steru kierunku, to możesz także latać używając samej
klawiatury lub w połączeniu z myszką, jak opisano poniżej. Niezależnie od preferowanego
sposobu sterowania samolotem, niektóre czynności można wykonać tylko za pomocą
klawiatury.
Przypisania klawiszy nie są zakodowane na stałe i można je zmieniać. Możesz
sprawdzić przypisania klawiszy w pliku keyboard.xml, który znajduje się w katalogu
instalacyjnym FlightGeara. To jest zwykły plik tekstowy, czytelny dla człowieka. Nie
zalecamy modyfikować plików w katalogu instalacyjnym, ale na bazie tego pliku, możesz
stworzyć własny, w dowolnej lokalizacji i dołączyć go za pomocą opcji wiersza
poleceń --config=ścieżka/twoj-plik-keyboard.xml. Chociaż edycja tego pliku może nie być łatwa dla
początkujących, bardziej zaawansowani użytkownicy mogą przypisać sobie klawisze tak aby
pasowały do ich upodobań, czy też innych symulatorów. Pamiętaj także, że każdy samolot
może mieć także zdefiniowane własne przypisania klawiszy, które należy szukać w katalogu
danego samolotu.
5.2.1 Sterowanie samolotem
Aby mieć pełną kontrolę nad samolotem za pomocą klawiatury, upewnij się, że NumLock jest
włączony, a okno FlightGeara jest aktywne (tj. ma fokus).
Tabela 5.1 pokazuje skróty klawiaturowe do odchylania powierzchni sterowych samolotu
oraz sterowania przepustnicą.
Klawisze numeryczne
Akcja
9 / 3
Siła ciągu
4 / 6
Lotki
8 / 2
Ster wysokości
0 / Enter
Ster kierunku
5
Lotki oraz stery wysokości i kierunku w pozycji neutralnej
7 / 1
Trymowanie steru wysokości
Tabela 5.1: Podstawowe sterowanie samolotem
Dodatkowo, tabela 5.2 pokazuje skróty klawiaturowe do sterowania silnikami.
Klawisz
Akcja
!
Wybierz pierwszy silnik
@
Wybierz drugi silnik
#
Wybierz trzeci silnik
$
Wybierz czwarty silnik
∼
Wybierz wszystkie silniki
{
Przekręć iskrownik w lewo dla wybranego
silnika
}
Przekręć iskrownik w prawo dla wybranego
silnika
s (przytrzymaj)
Uruchom rozrusznik dla wybranego silnika
M / m
Zubóż/wzbogać mieszankę dla wybranego
silnika
N / n
Zmniejsz/zwiększ obroty śmigła dla
wybranego silnika
Tabela 5.2: Klawisze sterujące silnikiem
Oraz klawisze do sterowania drugorzędnymi systemami samolotu pokazano w
tabeli 5.3.
Klawisz
Akcja
b (przytrzymaj)
Hamulce wszystkich kół
, / . (przytrzymaj)
Hamulec lewego/prawego koła (przydatne
dla hamowania różnicowego)
l
Włącz/wyłącz blokadę koła ogonowego
B
Włącz/wyłącz hamulec postojowy
g / G
Podnieś/opuść podwozie
Spacja
Push To Talk (PTT) – „naciśnij aby
mówić” (dla komunikacji głosowej)
-
Otwórz menu czata dla trybu multiplayer
_
Napisz wiadomość tekstową na czacie
multiplayer
[ / ]
Wsuń/wysuń klapy
j / k
Wsuń/wysuń spojlery
Ctrl-b
Zastosuj/schowaj hamulce aerodynamiczne
Tabela 5.3: Drugorzędna kontrola samolotu
5.2.2 Sterowanie symulatorem
Aby zmienić kierunek patrzenia, musimy wyłączyć NumLock. Dostępne sterowanie jest
pokazane w tabeli 5.4.
Klawisze numeryczne
Kierunek patrzenia
Shift-8
Na wprost
Shift-7
Na lewo/wprost
Shift-4
Na lewo
Shift-1
Na lewo/w tył
Shift-2
Do tyłu
Shift-3
Na prawo/w tył
Shift-6
Na prawo
Shift-9
Na prawo/wprost
Tabela 5.4: Kierunki patrzenia
Dodatkowo, tabela 5.5 zawiera klawisze, które pozwalają kontrolować wyświetlanie.
Klawisz
Akcja
P
Włącz/wyłącz tablicę przyrządów
c
Przełącz między kokpitem 3D a 2D (o ile samolot oferuje oba)
S
Przełącz między pełną a minimalną tablicą przyrządów
Ctrl-c
Włącz/wyłącz zaznaczenie klikalnych elementów kokpitu
Wreszcie, ogólne klawisze sterujące symulatorem są zawarte w tabeli 5.6.
Klawisz
Akcja
p
Zapauzuj/odpauzuj symulację
a / A
Przyspiesz/spowolnij symulację
t / T (przytrzymaj)
Przestaw zegar do przodu/do tyłu
(symulacja płynie normalnie)
Ctrl-r
Włącz powtórkę
F3
Zapisz zrzut ekranu do pliku
Esc
Zamknij symulator
Shift-Esc
Zresetuj symulator
Tabela 5.6: Ogólne sterowanie symulatorem
5.2.3 Sterowanie autopilotem
FlightGear obsługuje dwa typy autopilota – ogólny autopilot, który działa ze wszystkimi
statkami powietrznymi (nawet tymi, które normalnie nie mają autopilota) oraz autopilot
specyficzny dla danego samolotu, którym steruje się z kokpitu.
Podstawowym autopilotem można sterować za pomocą klawiszy pokazanych w
tabeli 5.7.
Włącz/wyłącz tryb nawigacji na VOR/Localizer (NAV)
Ctrl-s
Włącz/wyłącz automatyczną przepustnicę
Ctrl-t
Włącz/wyłącz tryb utrzymywania wysokości nad terenem (AGL Hold)
Ctrl-u
Zwiększ wysokość o 1000 stóp
F6
Przełącz tryb kursu (HDG) na kurs rzeczywisty (true heading)
F11
Pokaż okno autopilota
8 / 2
Zmniejsz/zwiększ nastaw utrzymywanej wysokości (ALT HOLD), skok co 100 stóp
4 / 6
Zmień nastaw kursu (HDG) dla autopilota o 1 stopień w lewo/prawo
9 / 3
Regulacja automatycznej przepustnicy
Tabela 5.7: Sterowanie autopilotem
Skrót klawiaturowy Ctrl-t jest szczególnie interesujący, ponieważ sprawia, że Twój samolot
zachowuje się jak pocisk manewrujący i podąża wraz z terenem. Ctrl-u może się przydać
w nagłych wypadkach, np. gdy widzisz, że zaraz się rozbijesz.
5.3 Sterowanie myszką
Oprócz wybierania elementów menu i klikania elementów w kokpicie, myszka ma też inne,
ważne zastosowania we FlightGear.
Istnieją trzy tryby pracy myszki: normalny (jako wskaźnik do klikania), tryb sterowania
lotem i tryb rozglądania się. Możesz przełączać się między trybami za pomocą klawisza
Tab
.
5.3.1 Tryb normalny
W trybie normalnym można klikać elementy w menu oraz klikalne elementy w kokpicie. Ten
tryb można rozpoznać po normalnym kursorze strzałki.
Aby wcisnąć przycisk, czy przestawić przełącznik, po prostu kliknij go lewym lub
środkowym przyciskiem myszki.
Aby regulować pokrętłem, np. na panelu radia lub przesunąć przepustnicę, kliknij po jego
lewej stronie, aby zmniejszyć wartość lub po prawej, aby ją zwiększyć. Kliknięcie
lewym przyciskiem myszy, wykona małą regulację, a środkowym, większą. Niektóre
elementy sterujące, takie jak radio, również obsługują kółko myszki, podczas gdy
inne, takie jak przepustnice, obsługują przeciąganie myszką z wciśniętym lewym
przyciskiem.
Wciśnięcie Ctrl-c podświetli wszystkie klikalne elementy samolotu.
5.3.2 Tryb sterowania samolotem
W trybie sterowania samolotem, poruszając myszką, można oddziaływać na powierzchnie
sterowe samolotu. Ten tryb można rozpoznać po tym, że kursor myszy wyświetla się jako
krzyżyk.
W tym trybie poruszanie myszką w lewo lub w prawo, steruje lotkami, tak aby przechylić
samolot na skrzydło. Poruszanie myszką do przodu i do tyłu steruje sterem wysokości, czyli
zmienia pochylenie samolotu.
Przytrzymanie lewego przycisku myszy zmienia zachowanie, w taki sposób, że poruszanie
myszką w lewo/w prawo będzie odchylać ster kierunku. Natomiast przytrzymanie
środkowego przycisku myszy i przesuwanie jej do przodu/do tyłu będzie sterować
przepustnicą.
I jeszcze, kręcąc kółkiem myszki można trymować ster wysokości.
Tryb sterowania myszką jest szczególnie przydatny, jeśli nie masz joysticka,
ponieważ zapewnia znacznie lepszą kontrolę nad samolotem, niż używanie samej
klawiatury. Jeśli zamierzasz regularnie używać myszy do sterowania samolotem,
zaleca się włączenie automatycznej koordynacji, aby lotki były połączone ze sterem
kierunku. Można to zrobić za pomocą dodania opcji --enable-auto-coordination podczas
uruchamiania symulatora lub za pomocą Launchera, zaznaczając opcję Włącz automatyczną
koordynację.
5.3.3 Tryb rozglądania się
W trybie widoku można rozglądać się za pomocą myszy. Ten tryb można rozpoznać po tym,
że kursor zmienia się na dwukierunkowe strzałki – lewo/prawo.
W tym trybie, po prostu ruszanie myszą, przesuwa i obraca kamerą w bieżącym widoku.
Jest to szczególnie przydatne podczas rozglądania się po kokpicie lub wyglądania przez okno.
Kółko przewijania może służyć do przybliżania lub oddalania widoku. Kliknięcie lewym
przyciskiem myszy przywraca widok z powrotem do pozycji początkowej, np. w kokpicie
patrzenie na wprost.
Przytrzymanie środkowego przycisku myszy i poruszanie nią, umożliwia przesuwanie
kamery w lewo/w prawo oraz w górę/w dół. Poruszanie myszą, przy jednoczesnym wciśnięciu
środkowego przycisku i klawisza Ctrl, pozwala przesuwać kamerę do przodu i do
tyłu.
5.4 Pozycje w menu głównym
Pasek menu zapewnia dostęp do różnych opcji symulatora oraz samolotu. Wiele samolotów
ma własną pozycję w menu, z wieloma opcjami umożliwiającymi skonfigurowanie samolotu
czy też pozwalającymi na automatyczne uruchomienie silników. Menu dla samolotu można
znaleźć na końcu paska menu głównego, najczęściej występuje jako nazwa samolotu, który
wybraliśmy do lotu.
Aby wyświetlić lub ukryć pasek menu, naciśnij klawisz F10. Możesz także wyświetlić
ukryte menu automatycznie, po prostu przesuwając kursor myszy na górę ekranu. W opcjach
widoków możesz też włączyć auto-ukrywanie paska menu.
Pasek menu zawiera następujące menu i opcje:
Plik
Zresetuj (Shift-Esc) – resetuje lot, przydatne gdy chcesz zacząć od
początku lub gdy coś pójdzie nie tak.
Wczytaj tasmę rejestratora lotu (Shift-F1): – umożliwia wczytanie
pliku z wcześniej nagranym lotem do odtworzenia.
Zapisz tasmę rejestratora lotu (Shift-F2): – spowoduje zapisanie
bieżącego lotu do pliku aby odtworzyć go później.
Zrzut ekranu (F3) – zapisuje zrzut ekranu do pliku jako fgfs-YYYYMMDDHHmmSS.png.
Folder zrzutów ekranu – umożliwia ustawienie katalogu, w którym mają
być zapisywane zrzuty ekranu.
Ustawienia dźwięku – otwiera okno do konfiguracji głośności dla różnych
kanałów dźwiękowych i określa, czy są one słyszalne na zewnątrz samolotu.
Konfiguracja myszki – otwiera okno do konfiguracji myszki.
Konfiguracja joysticka – otwiera okno do konfiguracji joysticka i innych
kontrolerów, w tym przypisania osi sterowych i przycisków.
Pobieranie scenerii – otwiera okno do konfiguracji automatycznego
pobierania scenerii przez Internet, przy użyciu funkcji TerraSync.
Zakończ (Esc) – zamyka program.
Widok
Przełącz pełny ekran (Shift-F10) – przełącza między wyświetlaniem
symulatora w oknie, a wyświetlaniem na pełnym ekranie.
Opcje renderowania – otwiera okno dialogowe do konfiguracji różnych opcji
graficznych. Można tutaj włączyć efekty przyjemne dla oka, takie jak cienie,
chmury 3D i odbicia lustrzane, kosztem płynności animacji. Aby pomóc
sobie w osiągnięciu dobrej równowagi, włącz opcję Show frame rate w menu
Widok → Opcje widoku, która wyświetli, w prawym dolnym rogu ekranu,
bieżącą liczbę klatek na sekundę. Większość ludzi uważa, że do latania
wystarczy około 20 klatek na sekundę. Na liczbę klatek na sekundę mają
wpływ efekty graficzne, aktualna widoczność (ustawiona klawiszami z/Z),
liczba obiektów do wyrenderowania i ich poziom szczegółowości (LOD).
Opcje widoku – otwiera okno do konfiguracji różnych opcji dla widoków,
np. które widoki mają być aktywne, czy ma być wyświetlana liczba klatek
na sekundę, panele 2D, wiadomości czatu itp.
Opcje widoku z kokpitu – otwiera okno do konfiguracji widoku z kokpitu,
takie jak ruchy głowy pilota, zaciemnienie z powodu wysokiej siły G i
zaczerwienienia w wyniku ujemnej siły G.
Poziom szczegółów (LOD) – otwiera okno do ustawienia zakresów, w
których wyświetlane są różne poziomy szczegółów. Ma to wpływ na tekstury
i obiekty wyświetlane w symulatorze.
Dostosuj pozycję widoku – otwiera okno do dostosowania pozycji kamery
dla widoku pilota. Alternatywnie, możesz dokonać niewielkich przesunięć
kamery za pomocą myszki (patrz Sekcja 5.3.3, Tryb rozglądania się).
Dostosuj HUD –
otwiera okno do konfiguracji wyświetlacza przeziernego (Head-Up Display),
gdzie możemy ustawić przezroczystość, jasność, antyaliasing, tryb 3D, czy
format wyświetlanych współrzędnych geograficznych.
Wł/Wył znaczniki ścieżki podejścia – wyświetla wirtualne znaczniki,
które poprowadzą Cię na pas startowy, prawidłową ścieżką podejścia.
Przydatne, jeśli masz trudności z prawidłowym ustawieniem się podczas
podejścia do lądowania.
Powtórka (Ctrl-R) – uruchamia tryb powtórki. Dobre narzędzie do
oglądania swoich lądowań!
Ziemia z orbity – otwiera okno do konfiguracji i włączenia renderowania
Ziemi z orbity, w oparciu o kolekcję obrazów NASA Visible Earth.
Opcje widoku stereoskopowego – otwiera okno do skonfigurowania
wyświetlania stereoskopowego, używając czerwono-zielonych okularów lub
innych metod wyświetlania.
Lokalizacja
W powietrzu – otwiera okno, gdzie możesz ustawić samolot w dowolnym
punkcie w powietrzu. Musisz wskazać znany Ci punkt naziemny, np. lotnisko,
VOR
, NDB, FIX, lotniskowiec, współrzędne geograficzne, a następnie
możesz określić przesunięcie względem tego punktu, na zadaną odległość,
kierunek, wysokość. Możesz także ustawić prędkość początkową, azymut,
kąt schodzenia. Jest to przydatne, np. do ćwiczenia podejść do lądowania.
Wybierz lotnisko – otwiera okno do wyszukiwania lotnisk w celu
przeniesienia tam samolotu. Możesz tutaj wyszukać wszystkie lotniska,
wybrać pas startowy albo miejsce parkingowe, z którego chcesz rozpocząć.
Dodatkowo jest to dobre miejsce do sprawdzenia wielu informacji o
danym lotnisku, jak rzeczywisty METAR, częstotliwości dla komunikacji
czy nastawy ILS, elewacja, długości pasów itp. Jest tu też mapa
lotniska z zaznaczonymi miejscami parkingowymi i pobliskimi pomocami
nawigacyjnymi.
Losowa orientacja – ustawia samolot wg losowego kursu, prędkości i
położenia. Przydatne do ćwiczeń wychodzenia z nietypowych sytuacji.
Lokalizacja wieży – otwiera okno dialogowe, w którym możesz wybrać
lotnisko, z którego wieża kontroli lotów będzie używana w widoku
Tower View i Tower View Look From. Domyślnie zaznaczona jest opcja
automatycznego wybierania wieży z najbliższego lotniska.
Autopilot – to menu jest dostępne tylko dla samolotów, które mają skonfigurowany
domyślny autopilot. Niektóre samoloty mogą mieć własnego autopilota, którym
zarządza się z poziomu kokpitu. W takim przypadku to menu jest nieaktywne.
Ustawienia autopilota (F11) – otwiera okno dialogowe do zarządzania
autopilotem. Możesz ustawić autopilota na wiele różnych sposobów – od
prostego utrzymywania skrzydeł w poziomie, po podążanie za ILS.
Planowanie lotu – otwiera okno do planowania i zarządzania trasą przelotu.
Tutaj możesz określić lotnisko początkowe, lotnisko końcowe (razem z pasami
i procedurami SID i STAR), wysokość i prędkość na etapie przelotu, oraz
możesz dodać/usunąć dowolne punkty trasy, jak VOR, NDB, FIX, lotnisko,
współrzędne geograficzne. Opcjonalnie dla każdego punktu trasy możesz
określić restrykcję co do wysokości przelotu nad danym punktem. Kierunek,
odległość i czas do aktualnego punktu trasy mogą być wyświetlane na
HUD
-zie.
Poprzedni punkt nawigacyjny – aktywuje poprzedni punkt na trasie,
autopilot będzie nawigował do tego punktu.
Następny punkt nawigacyjny – aktywuje następny punkt na trasie,
autopilot będzie nawigował do tego punktu.
Środowisko
Pogoda – otwiera okno dialogowe, które pozwala ustawić pogodę. Można
tutaj wybrać spośród wielu predefiniowanych warunków pogodowych lub
skorzystać z rzeczywistej prognozy pogody, zgłaszanej przez najbliższą
stację meteorologiczną (zwykle lotnisko) za pośrednictwem depeszy METAR.
Możesz też napisać własny METAR, wg którego zostanie ustawiona pogoda
w symulatorze. Poza tym możesz tutaj wybrać silnik pogodowy: podstawowy
(Basic Weather), który jednoznacznie określa warunki lub zaawansowany
(Detailed Weather), który symuluje rozległe systemy pogodowe, kosztem
lokalnej dokładności.
Ustawienia środowiska – otwiera okno, w którym można skonfigurować
sezon (lato lub zimę) oraz warunki co do gruntu, takie jak: poziom linii śniegu,
grubość warstwy śniegu, lodu, pyłu, wilgotności, roślinności oraz efekt zorzy
polarnej. Są to tylko efekty graficzne, które nie mają wpływu na pogodę.
Czas – otwiera okno, w którym można ustawić aktualny czas w symulatorze,
przyspieszyć symulację, a także zmienić szybkość, z jaką upływa czas w
symulatorze. Wyświetla również czas UTC jak i czas lokalny.
Ustawienia pożarów – otwiera okno, w którym można skonfigurować,
czy katastrofy lotnicze spowodują realistyczne pożary lasów, które mogą się
rozprzestrzeniać, a następnie mogą być gaszone przez samoloty pożarnicze.
Wulkany – otwiera okno dialogowe do aktywowania pobliskich wulkanów.
Wyposażenie
Mapa – wyświetla ruchomą mapę, pokazując pozycję samolotu, lotniska,
pomoce nawigacyjne itp.
Mapa (Canvas) – wyświetla alternatywną ruchomą mapę, na którą
mogą być naniesione różne warstwy (płótna), takie jak mapy topograficzne
(OpenStreetMaps, STAMEN), OpenAIP, VFR itp.
Mapa (otwiera przeglądarkę) – wyświetla alternatywną ruchomą mapę w
przeglądarce internetowej (wymaga działania wewnętrznego serwera WWW
– można to zrobić uruchamiając symulator z opcją, np.: --httpd=8080).
Stoper – wyświetla prosty stoper, przydatne w nawigacji.
Paliwo i ładunek – otwiera okno, w którym można ustawić poziom paliwa,
dla każdego zbiornika i aktualny załadunek samolotu (pasażerami, towarem
lub bagażami). Dostępne tylko w niektórych samolotach.
Radio (F12) – otwiera okno, w którym można ustawić częstotliwości dla
komunikacji radiowej i nawigacyjnej.
GPS – otwiera okno, w którym można skonfigurować punkty trasy i
wyświetlić informacje o kursie dla GPS.
Ustawienia przyrządów – otwiera okno, które pozwala na ustawienie
ciśnienia dla wysokościomierza (zarówno w hPa jak i w inHg) oraz
skorygować dryf żyroskopowego wskaźnika kursu. Mamy tutaj także
informację o deklinacji magnetycznej w naszej lokalizacji.
Awarie losowe – otwiera okno, w którym można skonfigurować losową
awarię różnych systemów i przyrządów samolotu, ustawiając średni czas
między awariami (MTBF – Mean Time Between Failures) lub średnia liczba
cykli między awariami (MCBF – Mean Cycles Between Failures).
Awarie systemów – konfiguruje losową awarię systemów samolotu, takich
jak system próżniowy, ciśnienie statyczne, rurkę pitota, system elektryczny,
podwozie, klapy, powierzchnie sterowe, hamulce aerodynamiczne, silniki itp.
Awarie przyrządów – konfiguruje losową awarię określonych instrumentów
samolotu, takich jak: prędkościomierz, wysokościomierz, wariometr,
zakrętomierz, żyroskopowy wskaźnik kursu, kompas i wszelka radio
nawigacja.
SI – menu związane ze sztuczną inteligencją, czyli obiektami/samolotami sterowanymi
przez komputer.
Ruch lotniczy oraz scenariusze – otwiera okno, w którym można
włączyć/wyłączyć ruch samolotów sterowany przez komputer (sztuczną
inteligencję (SI), z ang. AI, Artificial Intelligence) oraz można tutaj włączyć
aktywne scenariusze SI.
ATC w zasięgu – wyświetla częstotliwości komunikacji ATC dla pobliskich
lotnisk.
Ustawienia skrzydłowego – pozwala na konfigurację skrzydłowych
sterowanych przez komputer (w zależności od samolotu).
Ustawienia latającej cysterny – pozwala dynamicznie dodać tankowiec
dla uzupełnienia paliwa w powietrzu, o ile Twój samolot to obsługuje. Więcej
szczegółów można znaleźć w rozdziale 6.8, Tankowanie w powietrzu.
Ustawienia rękawa – pozwala kontrolować rękawy dla samolotów
liniowych, na niektórych lotniskach.
Obiekty SI – pozwala wybrać obiekt sztucznej inteligencji, aby wyświetlić
jego własne okno dialogowe do sterowania.
Multiplayer
Ustawienia multiplayer – umożliwia włączenie trybu wieloosobowego
poprzez ustawienie znaku wywoławczego i serwera.
Ustawienia FGCom – pozwala skonfigurować komunikację głosową z
innymi użytkownikami trybu wieloosobowego.
Czat – umożliwia pisemną rozmowę z innymi użytkownikami w trybie
wieloosobowym.
Menu czata (-) – umożliwia wysyłanie predefiniowanych wiadomości na
czat do innych użytkowników lub ATC w trybie wieloosobowym. Niektóre
pozycje menu zawierają podmenu.
Lista pilotów – wyświetla listę pilotów znajdujących się w zasięgu, w trybie
wieloosobowym, wraz z ich znakiem wywoławczym, odległością, kursem i
wysokością.
Wybór lotniskowca multiplayer – wyświetla listę dostępnych
lotniskowców w trybie wieloosobowym.
Połączenie swift – otwiera okno dialogowe umożliwiające połączenie się
z aplikacją swift zainstalowaną uprzednio, np. na Twoim komputerze, a ta z
kolei umożliwia łączenie się z innymi sieciami jak VATSIM.
Debuguj – menu to zawiera różne opcje dla programistów, wykraczające poza zakres
tego podręcznika.
Pomoc
Pomoc (w przeglądarce) – otwiera stronę pomocy w oknie przeglądarki.
Dokumentacja techniczna – otwiera okno z dokumentacją w symulatorze,
opisującą konfigurację opartą o drzewo właściwości – dla zaawansowanych
użytkowników.
Dla tego statku powietrznego (?) – wyświetla informacje specyficzne dla
aktualnie wczytanego statku powietrznego, jak specjalne skróty klawiaturowe,
prędkości referencyjne, opisy jak latać itp.
Listy kontrolne – wyświetla okno z listami kontrolnymi dla aktualnie
wczytanego statku powietrznego, o ile są dostępne.
Klawisze sterowania – otwiera okno z ogólnymi skrótami klawiaturowymi
do sterowania statkiem powietrznym.
Podstawowe klawisze symulatora – otwiera okno z podstawowymi
klawiszami do sterowania symulatorem.
Samouczki – umożliwia włączenie samouczka w symulatorze dla
aktualnie wczytanego statku powietrznego. Jest to dostępne tylko dla
niektórych statków powietrznych. Szczegółowe informacje można znaleźć w
samouczkach poniżej.
O programie – wyświetla informacje o aktualnej wersji FlightGeara,
wersjach podsystemów, silnika graficznego, numer builda i rewizji oraz
informacje o karcie graficznej.
5.5 Tablica przyrządów
Samoloty w ramach FlightGear mogą mieć zarówno dwuwymiarową, jak i trójwymiarową
tablicę przyrządów. Trójwymiarowy kokpit zapewnia znacznie bardziej realistyczny widok, ale
może być mniej czytelny na małych monitorach.
Domyślna Cessna 172P (c172p) ma zarówno trójwymiarowy, jak i dwuwymiarowy kokpit.
Kokpit 3D jest aktywowany domyślnie po uruchomieniu FlightGeara, ale możesz wyświetlić
panel 2D poprzez włączenie opcji Show 2D Panel wybierając z menu Widok → Opcje widoku
lub naciskając kombinację klawiszy P.
W kokpicie 3D, wszystkie dźwignie, pokrętła i przełączniki, można obsługiwać za
pomocą myszki. Aby przełączyć coś w kokpicie, wystarczy to kliknąć lewym/środkowym
przyciskiem myszy. Niektóre instrumenty (szczególnie radia) i wszelkie pokrętła, można
obracać za pomocą kółka myszki. Inne elementy sterujące (takie jak przepustnica) można
również przeciągać trzymając lewy przycisk myszy, albo przewijać rolką myszy, albo po
prostu klikać lewym/środkowym przyciskiem myszy.
W przypadku pokręteł na panelu 2D, środkowy przycisk myszy wprowadza większą
zmianę (większy skok, ale mniej precyzyjny) niż lewy przycisk (mały skok, ale precyzyjny).
Na panelu 2D, kliknięcie prawej strony pokrętła zwiększy wartość, a kliknięcie lewej
strony pokrętła zmniejszy ją. Za pomocą Ctrl-c można wyświetlić sobie klikalne
strefy.
5.6 Wyświetlacz przezierny (Head-Up Display, HUD)
FlightGear zawiera także wyświetlacz przezierny, z ang. HUD (Head-Up Display). HUD-y są
zazwyczaj spotykane w samolotach wojskowych i niektórych odrzutowcach. Jednak FlightGear
pozwala na używanie HUD-a we wszelkich samolotach, także lotnictwa ogólnego. Aby
aktywować HUD, naciśnij klawisz h.
HUD pokazany na rys. 5.2 wyświetla wszystkie główne parametry lotu samolotu. W
środku znajduje się wskaźnik pochylenia (w stopniach). Powyżej mamy wskaźnik wychylenia
lotek, a poniżej wskaźnik wychylenia steru kierunku. Odpowiedni wskaźnik dla steru
wysokości wraz ze wskaźnikiem trymu, znajdują się po lewej stronie skali pochylenia. Na
samym dole znajduje się prosty wskaźnik koordynacji zakrętu.
Najbardziej na lewo, znajdują się dwie skale: wewnętrzna wyświetla prędkość (w
węzłach), podczas gdy zewnętrzna wskazuje położenie przepustnicy. Dwie skale,
najbardziej położone po prawej stronie, wyświetlają wysokość – wewnętrzna pokazuje
wysokość nad ziemią, a zewnętrzna wysokość nad średnim poziomem morza, obie w
stopach.
Poza tym HUD zawiera dodatkowe informacje w górnym obszarze. Po lewej stronie
znajdziesz informacje z GPS-a, prędkość względem ziemi i siłę przeciążenia. Na górze jest
również wyświetlana Twoja aktualna pozycja jako długość i szerokość geograficzna oraz
kurs.
Duża strzałka wskazuje na aktywną wieżę kontroli lotów.
Możesz zmienić kolor HUD-a używając klawisza H lub h. Natomiast klawisze i/I
zmieniają wyświetlane informacje.